So với đa số các loại đồ ăn vặt trên thị trường, trái cây sấy dường như là lựa chọn lành mạnh và bổ dưỡng. Nhiều nhân viên văn phòng ưa chuộng mua nhiều loại trái cây sấy khác nhau để tiện ăn vặt lúc đói. Nhưng trái cây khô có tốt như trái cây tươi không ?, bạn có biết cách chế biến khác nhau sẽ ảnh hưởng đến giá trị dinh dưỡng, hương vị và mùi thơm của quả sấy? Hôm nay, chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu để có thể yên tâm thưởng thức.
Nội dung
I. Trái cây khô có tốt như trái cây tươi không?
Câu trả lời là: “Có thể có, nhưng còn tùy vào cách chế biến và loại trái cây sấy.”
So sánh nhanh:
| Tiêu chí | Trái cây tươi | Trái cây sấy khô |
|---|---|---|
| Hàm lượng nước | Cao | Đã loại bỏ nước |
| Vitamin tan trong nước (C, B9) | Dồi dào | Dễ mất khi sấy nhiệt cao |
| Chất xơ, khoáng chất | Tốt | Cô đặc hơn, có thể cao gấp nhiều lần |
| Hương vị | Tự nhiên, mọng nước | Đậm đà hơn, nhưng dễ thay đổi mùi do chế biến |
| Nguy cơ thêm đường/phụ gia | Không | Có thể có nếu là loại có tẩm ướp |
-
Nếu quả sấy khô được chế biến bằng các phương pháp nhẹ nhàng như sấy lạnh, sấy nhiệt độ thấp, không thêm đường hoặc phụ gia, thì giá trị dinh dưỡng có thể tương đương hoặc cao hơn ở một số chất như chất xơ, khoáng chất.
-
Ngược lại, nếu dùng phương pháp nhiệt cao, tẩm đường, thêm chất bảo quản, thì giá trị sức khỏe thấp hơn rõ rệt so với trái cây tươi, và có thể gây tăng cân nếu ăn nhiều.
II. 4 phương pháp chế biến trái cây sấy phổ biến
Để tạo ra trái cây sấy thơm ngon, trái cây tươi phải trải qua quá trình xử lý nhiệt. Dưới đây là 4 phương pháp chế biến trái cây sấy phổ biến, mỗi phương pháp mang lại hương vị và giá trị dinh dưỡng khác nhau:
1. Sấy ở nhiệt độ thấp
Với phương pháp này, trái cây không trải qua quá trình ngâm muối hay đường, nên cần chọn nguyên liệu có chất lượng tốt, điều này sẽ phản ánh rõ ở mùi thơm và vị ngon của thành phẩm. Ưu điểm là giữ lại nhiều dưỡng chất và hương vị tự nhiên. Quá trình gồm: rửa sạch, gọt vỏ, bỏ hạt, cắt lát, sấy khô, làm nguội, đóng gói. Nhiệt độ sấy khoảng 40–55°C. Độ dày lát trái cây ảnh hưởng đến thời gian sấy: lát càng dày, thời gian bốc hơi nước càng lâu.
2. Sấy ở nhiệt độ cao
Trái cây đã được ngâm thường sử dụng phương pháp sấy nhiệt độ cao vì chúng có độ ẩm thấp hơn trái cây tươi. Sấy ở nhiệt độ cao (100–130°C) giúp quá trình khô diễn ra nhanh và có thể khử khuẩn. Tuy nhiên, phương pháp này dễ làm mất nhiều dưỡng chất, làm biến dạng trái cây và khiến sản phẩm dễ bị khô cứng quá mức.
3. Sấy lạnh (sấy thăng hoa)
Phương pháp này đông lạnh trái cây rồi hút chân không để nước bên trong đông thành tinh thể băng, sau đó dưới áp suất và nhiệt độ thấp, nước sẽ thăng hoa (từ thể rắn sang khí), đạt được trạng thái khô mà vẫn giữ nguyên mùi vị. Do không chịu nhiệt cao, nên ít bị mất dinh dưỡng, và có thể bảo quản lâu mà không cần chất bảo quản. NASA từng dùng kỹ thuật này để chế biến thức ăn cho phi hành gia. Tuy nhiên, chi phí và kỹ thuật cao khiến giá thành sản phẩm đắt hơn, và thành phẩm có vị giòn xốp, khác với trái cây sấy bằng nhiệt độ thấp.
4. Chiên chân không
Đây là một trong những công nghệ thường dùng để chế biến rau củ quả, tận dụng áp suất thấp để giảm nhiệt độ chiên. So với chiên truyền thống, chiên chân không giúp giảm lượng dầu thấm vào sản phẩm, giảm quá trình oxy hóa, và giữ được mùi, màu cùng giá trị dinh dưỡng. Trái cây chiên chân không vừa có vị giòn của đồ chiên, vừa mang phong vị trái cây sấy. Để giữ được độ giòn và tránh bị ôi, các sản phẩm này thường được đóng gói trong túi nhôm chống ẩm.
III. Gợi ý trái cây sấy lành mạnh
Nghiên cứu ở nước ngoài cho thấy người có thói quen ăn trái cây sấy thường khỏe mạnh hơn – họ có chỉ số cân nặng, vòng eo và huyết áp thấp hơn. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến nghị nên chọn loại ít chế biến và không có phụ gia. Khi mua cần kiểm tra nhãn mác kỹ, tránh những sản phẩm chứa nhiều đường, chất tạo ngọt, dầu, muối và chất bảo quản – những thành phần có thể gây hại cho sức khỏe nếu ăn nhiều.
IV. Lý do trái cây sấy khô phổ biến tại Đài Loan
Có thể bạn đã từng thấy nhiều thương hiệu trái cây sấy nổi tiếng nước ngoài, nhưng cũng nên biết rằng trái cây sấy của Đài Loan cũng rất nổi danh quốc tế. Nhờ điều kiện khí hậu và địa lý thuận lợi, Đài Loan có nhiều loại trái cây thơm ngon quanh năm như ổi, xoài, bưởi, chuối,… điều đó tạo nên danh tiếng “vương quốc trái cây”.
Vào mùa thu hoạch, nếu sản lượng vượt quá khả năng tiêu thụ hoặc xuất khẩu không kịp, những loại trái cây khó bảo quản sẽ khiến công sức của nông dân bị lãng phí. Để tránh tình trạng này, những năm gần đây nhiều doanh nghiệp đã đầu tư nghiên cứu các phương pháp kéo dài thời hạn bảo quản trái cây như làm mứt, giấm trái cây, hoặc sấy khô,… giúp nâng cao giá trị trái cây và quảng bá vẻ đẹp của Đài Loan ra thế giới.
Sau khi xảy ra các khủng hoảng về an toàn thực phẩm, người dân Đài Loan ngày càng ưa chuộng thực phẩm nguyên bản, và trái cây sấy – vừa giữ được hương vị lẫn dinh dưỡng – đã trở thành món ăn vặt lành mạnh. Nhiều thương hiệu tung ra sản phẩm “tự nhiên, không chất phụ gia”, “đặc sản Đài Loan” để thu hút người tiêu dùng, khiến trái cây sấy ngày càng thịnh hành.
Trong số các loại đồ ăn vặt, trái cây sấy được xem là lựa chọn tương đối lành mạnh. Chỉ cần chọn đúng sản phẩm tự nhiên, không phụ gia, ăn đúng mức thì không những ngon miệng mà còn giúp bổ sung dinh dưỡng – là niềm vui cho không ít người.
Xem thêm: Một quả quýt bằng năm vị thuốc! Mùa thu ăn quýt theo cách này sẽ không bị nóng
